คำสอนยาย หมวดตน : 7 มองตัวเอง

▒ ▒ คำสอนยาย หมวดตน : 7 มองตัวเอง  ▒ ▒ 

     ยายมองตัวเอง  มองให้ทะลุ  เข้าใจตัวเองอย่างชัดเจน  

มองตั้งแต่หยาบก่อนว่าเป็นอย่างไร 

มองให้เข้าใจทีเดียว  แล้วมองละเอียดเป็นขั้น ๆ ไป

พอมองตัวเองจนเข้าใจแล้ว  ก็เข้าใจสิ่งอื่น คนอื่น ได้หมดทุกอย่าง 

นี่ทางธรรมเป็นอย่างนี้  เป็นเรื่องแปลก  แต่เป็นความจริงทีเดียว

     ขอให้เราเข้าใจตัวเองอย่างแท้จริง  

ก็เข้าใจสิ่งอื่น  คนอื่นได้หมดว่าเป็นอย่างไร  

เพราะโลกคือตัวเรา มองไปในตัวเราก็จะเห็นทุกสิ่งทุกอย่างชัดเจน 

แต่ทางโลกไม่เป็นอย่างนั้น  

มัวแต่มองคนอื่น  ให้เข้าใจคนอื่น  มองแล้วก็ร้อนใจ  

เห็นแล้วก็ไม่เข้าใจ  อยากเข้าใจคนอื่นแต่ลืมมองตัวเอง  

อย่างนี้ทำไปเท่าไรก็ไม่เข้าใจ

     สำหรับยาย  มองแต่ตัวเองให้เข้าใจก่อน 

 ก็จะเข้าใจคนอื่นได้หมด

5 พฤษภาคม พ.ศ.2523

คำสอนยาย หมวดตน : 6 สอนตัวเอง

▓ ▒ ░ คำสอนยาย หมวดตน : 6 สอนตัวเอง ░ ▒ ▓

     เราเกิดมาแล้ว  ควรจะรู้จักสอนตัวเอง ยายเองไม่เห็นต้องมีคนสอนเลย

 ยายก็ทำทุกสิ่งทุกอย่างได้ ทั้ง ๆ  ที่ยายไม่รู้หนังสือสักตัว 

ทุกสิ่งทุกอย่าง คอยสังเกตเอา ก็สามารถสอนตัวเองได้

      อย่างกับเรื่องทำความสะอาด  ก็ไม่เห็นมีใครมาสอน 

 พ่อยายก็ไม่ได้สอน  แม่ก็ไม่ได้สอน  ยายสอนตัวเอง 

ตั้งแต่สมัยยายเป็นเด็ก  อยู่นครชัยศรีโน้น  

เวลากินข้าวแล้ว  เก็บหม้อข้าวถ้วยชามล้าง 

 ยายจะล้างทั้งข้างนอกทั้งข้างใน  ล้างจนเกลี้ยงทั้งหมด 

เวลาถูบ้าน  ยายก็ถูให้สะอาดทั้งบนบันได  และใต้บันได  

พวกพี่ ๆ  เขาก็บอกว่า  ทำไมไม่ล้างเฉพาะด้านที่ใช้เท่านั้น  

หรือทำไมไม่ถูเฉพาะบนบันไดเท่านั้น ยายก็บอกว่า  “ไม่รู้เหมือนกัน  

ยายก็อยากถูของยายอย่างนี้  อยากถูให้มันสะอาดให้หมด” 

มันสอนตัวเองให้ล้างให้สะอาด  ทั้งข้างนอกทั้งข้างใน

     สมัยอยู่บ้านคุณนายเลี้ยบก็เหมือนกัน  

เวลาเช็ด โต๊ะเก้าอี้  ยายเช็ดทั้งข้างบนข้างล่างให้สะอาด 

 ไม่ให้มีฝุ่นเหลือเลย ใจยายจดจ่อรักความสะอาด  ทำทุกอย่างให้ สะอาด 

 เห็นอะไรสกปรกเป็นไม่ได้  เล็งไว้เชียว  ว่างเมื่อไร ก็ทำทันที 

"อย่างกับวันหนึ่ง  ยายมองเห็นตะไคร่น้ำขึ้นที่มุมบันได 

ยายเห็นแล้วเล็งเอาไว้  พอว่างปุ๊บ  ยายก็จัดการขัดเสียสะอาดเรียบไปเลย"  

ทำอย่างนี้จนไม่มีที่จะทำ  เขาจึงไว้ใจยายมาก

     ตอนที่ยายมาอยู่กับคุณยายทองสุขที่วัดปากน้ำก็เหมือนกัน  

ยายจัดข้าวของ  ตู้  เตียง สะอาดเรียบร้อยไปทุกอย่าง

เมื่อเข้าไปในโรงงานทำวิชชา  "เขาเลือกเตียงที่เก่าที่สุด  เต็มไปด้วยตัวเรือด  

มุ้งก็เก่า ๆ ขาด ๆ สกปรกให้ ยายก็ไม่ว่าอะไร  ให้ได้มานั่งธรรมะ ยายก็พอใจแล้ว" เวลาถูกตัวเรือดกัด  รู้สึกเจ็บแปล๊บ  ก็จับใส่กระโถน  เอากระดาษปิดไว้  

พอรุ่งเช้า  ยายก็เอาไปปล่อยเก็บทำความสะอาดอย่างนี้  

จนกระทั่งทุกอย่างรอบตัวสะอาด เตียงก็สะอาด  มุ้งเก่าก็สะอาดที่สุด

     ตั้งแต่เล็ก ๆ มา  ยายก็เป็นอย่างนี้

 รักความสะอาด ความมีระเบียบเรียบร้อย  

อะไรควร  อะไรไม่ควร  อะไรอยู่ตรงไหน  ควรตั้งตรงไหน  

ยายสอนตัวเองเป็นหมด กระทั่งเวลาไหนควรทำอะไร  

ถึงเวลายายจะทำ เป็นอย่าง ๆ ไป  อย่างมีระเบียบ 

 ยายแบ่งเวลาของยายเป็น  ตอนยายอยู่วัดปากน้ำ  

ก็สอนตัวเองเรื่องระเบียบวินัยทุกอย่างได้เป็นอย่างดี

     ตอนหลังพอยายนั่งธรรมะ  ระลึกชาติได้  

ยายนั่งเข้าที่ไปดูว่า  ทำไมยายจึงเป็นอย่างนี้  ก็รู้ว่าที่สอนตัวเองได้ 

" เพราะนั่งธรรมะมามากในชาติที่แล้ว ๆ มา "

 บุญจากการนั่งธรรมะนี่เองทำให้เกิดปัญญา" ที่จะสอนตัวเอง

 เพราะฉะนั้น  พวกเราต้องขยันนั่งธรรมะมาก ๆ จะได้สอนตัวเองได้

6 พฤศจิกายน พ.ศ.2523

คำสอนยาย หมวดตน : 5 วิธีแก้ทุกข์

คำสอนยาย หมวดตน : 5 วิธีแก้ทุกข์ 

     เวลามีทุกข์ให้สวดมนต์เยอะ ๆ 

นั่งภาวนาสัมมาอะระหังให้มาก ๆ 

ไม่มีใครช่วยเราได้เท่ากับตัวเราเอง

27 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2525

5) how to relieve suffering

When you feel despair, chant a lot, and meditate a lot. No one can help you

as well as you can help yourself.

February, 27 1982

คำสอนยาย หมวดตน : 4 พึ่งตนเอง

▓ ▒ ░  คำสอนยาย หมวดตน : 4 พึ่งตนเอง ░ ▒ ▓

     คุณยายปรารภกับตัวเองว่า
หมดทั้งโลกทั้งธรรม

 จะหวังพึ่งคนอื่นไม่ได้ 

ต้องพึ่งตัวเราเอง 

พึ่งคนอื่นไม่ได้เลย

24 พฤษภาคม พ.ศ.2524

4) rely on yourself

I said to myself: “In all of the world, material or spiritual, 

you cannot depend on others. You need to depend on yourself. 

Never rely on others.”

                                                                                       May 23, 1981

คำสอนยาย หมวดตน : 3 เอาตัวเองให้รอดก่อน

▓ ▒ ░ คำสอนยาย หมวดตน : 3 เอาตัวเองให้รอดก่อน  ░ ▒ ▓

    

ตัวเราก็เหมือนลูกไก่ ยังไม่สามารถพ้น

ปากเหยี่ยวปากกาไปได้หรอก

พยายามเอาตัวเองให้รอดก่อน 

แล้วจึงคิดไปชักชวนคนอื่น  และเป็นห่วงคนอื่น

     ยายออกจากบ้านมา ไม่เคยคิดถึงบ้านเลย 

ไม่เคยกลับบ้านเลย  จะกลับก็เมื่อแม่ตาย  

ไปเผาแม่ พอกลับถึงบ้าน สมบัติของยาย

  ยายก็แบ่งให้คนอื่นเขาหมด 

ที่นา 15 ไร่ ให้น้องสาว เพราะเขาดูแลแม่ 

ที่นา 20 ไร่ให้พระน้องชาย 

ท่านจะได้ไม่ลำบาก

                               

                                                                                                              16 พฤษภาคม พ.ศ.2524

3. save yourself first 

We are like a small, helpless baby bird vulnerable to dangers. Save yourself

from danger before thinking and worrying about saving others. 

After I left home, I never looked back. I only returned once to attend my

mother’s funeral. When I got home, I gave all my property and possessions 

away. I gave my 15-rai (approx. 6 acres) rice field to my younger sister 

because she took care of our mother,

and my 20-rai (approx. 8 acres) rice field to my younger brother, a monk, for his future welfare.

May 6, 1981

คำสอนยาย หมวดตน : 2 พิจารณาด้วยธรรมะ

▓ ▒ ░  คำสอนยาย หมวดตน : 2 พิจารณาด้วยธรรมะ  ░ ▒ ▓

     เมื่อมีเหตุการณ์อะไรเกิดขึ้นกับตัวเรา...... 
ต้องเอาธรรมขึ้นมาพิจารณาเสมอว่าเป็นอย่างไร

 อย่าให้เราหลงเพลิดเพลินไปตามกิเลส 
 เดี๋ยวเราจะเป็นเหยื่อของกิเลสเปล่า ๆ
 ต้องพยายามตรึกอยู่ในธรรมะตลอดเวลา  

เมื่อมีอะไรเกิดขึ้น ปัญญาที่เกิดจากการนั่งธรรมะ
จะช่วยให้เรารู้ในสิ่งที่ถูกต้องมากที่สุด 
วันหนึ่งๆ ผ่านไปอย่างรวดเร็ว  เดี๋ยววันเดี๋ยวคืน เดี๋ยวก็อาทิตย์ 
 เดี๋ยวเดือนเดี๋ยวปี  ลองพิจารณาดูเถิด
ว่าเวลาล่วงไป ๆ  เราทำอะไรบ้าง

    เราต้องพิจารณาอยู่เสมอว่า 

 เราดำเนินชีวิตตาม จุดมุ่งหมายของเราหรือเปล่า ?

 เราควรทำสิ่งใดบ้าง ? ควรเว้นสิ่งใดบ้าง ?

 การกระทำครั้งนี้  เหมาะสมกับตัวเราและฐานะเราแล้วหรือ ? 

ต้องพิจารณาอยู่เสมอ  อย่าได้หลงตัวเอง

...ไม่ได้บันทึกวันที่...

2. contemplate with dhamma

When facing a difficult situation, look at it from the viewpoint of Dhamma

Don’t be victimized by the influence of defilements.

Reflect on Dhamma at all times. Wisdom gained from meditation will lead

you to the right knowledge and awareness.

Time flies by quickly. Days, weeks and months go by, and all of a sudden 

a year is gone. Ask what you have done for yourself. Are you conducting

your life in a way that fulfills your goals? What should you strive for?

What should you refrain from? Are you doing the things appropriate for who you

are? Always be mindful. Don’t become deluded in yourself.

--------------------------------

Note: Khun Yai frequently used the term “Dhamma” to refer to the practice of meditation.

Dhamma (Skt. Dharma): the truth; the natural condition of things or beings; the law of their existence;

the ethical code of righteousness; the whole body of religious doctrines as a system; the Teachings of Buddha;

คำสอนยาย หมวดตน : 1 พิจารณาตนเอง

▓ ▒ ░ คำสอนยาย หมวดตน : 1 พิจารณาตนเอง ░ ▒ ▓

     
ก่อนนอน ให้พิจารณาธรรมะให้ละเอียดก่อนแล้วค่อยนอน 

เริ่มต้นจาก ดูการกระทำของตัวเราเองทุกอย่าง ตั้งแต่เช้าจรดเย็น 

 เริ่มตั้งแต่ตื่นนอน กินข้าว ทำงาน นั่งธรรมะ รักษาศีล ทำทาน 

ดูว่าเราทำบุญมากน้อยแค่ไหน ทำกรรมอะไรไว้บ้าง  

แล้วตั้งใจให้ดี เวรกรรมต่างๆ พยายามละเสีย  

อย่าให้ติดตัวเราไป แม้ชั่วคืนเดียวก็ตาม    

พิจารณาละไปเรื่อยๆ ละเวร ละกรรม

 ละความชั่วทุกชนิด ละความบกพร่องในการประพฤติปฏิบัติธรรม 

ให้พิจารณาแก้ไขปรับปรุงให้ดีขึ้น ละความชั่วให้หมด 

 แล้วคิดปรับปรุง  ทำแต่ความดีตลอดไป ทำอย่างนี้ทุกๆวัน 

เพราะชาตินี้เป็นชาติสุดท้ายของเรา  ต้องเอาแต่บุญล้วน ๆ

           31 สิงหาคม พ.ศ.2519

1. examine yourself

Before bedtime each night, take a few minutes to meditate upon your day.

Reflect on everything you have done throughout the day, from the time you

wake up, to the time you go to bed (i.e., waking, eating, working, meditating,

keeping the precepts, giving alms). 

Reflect on how much merit you have accumulated and how many bad deeds

you have committed today. Resolve to relinquish all the negative actions that

lead to bad Kamma.

Don’t even let one particle of your demerit linger with you overnight. 

Contemplate on giving up. Give up wrongdoings. Give up bad actions. 

Give up everything evil. Give up the slackness in your meditation. 

Contemplate on improving. Improve on doing more good deeds. Make the

effort to improve yourself and build up good kamma every day. Think of this

life as your final existence and your last opportunity to capture all the merits. 

September 31, 1976

------------------------------

Note: Precepts (sila) are the guiding principles that form the framework of Buddhist ethical conduct and the baseline of one’s virtue.

Kamma (Skt, Karma) is action or deed of body, speech and mind.
 Every willed action brings future

consequences, including future rebirths; the consequences of past deeds
 largely determine one’s general life situation.